Çalışmalarına bu yıl itibarıyla başlanan milli yeşil sertifika sistemine ilişkin hazırlıklarda sona gelindi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) tüketicilerin kullandığı elektriğin yenilenebilir enerji kaynaklarından üretildiğini garanti eden Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti (YEK-G) Sistemi Kurul onayından geçti. YEK-G sistemi ve piyasasının gelecek yıl devreye alınması planlanıyor.
EPDK’dan yapılan açıklamaya göre, AB standardına uyumlu bir yeşil sertifika sistemi geliştirmek amacıyla uluslararası örnekler incelenerek yapılan çalışmalar sonucu, söz konusu sistemin adı YEK-G sistemi olarak belirlendi. YEK-G sistemi ve piyasasının Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) tarafından işletilmesi için Temmuz ayında görüşe açılan taslak mevzuata ilişkin gelen görüşlerin de incelenmesinin ardından YEK-G yönetmeliği EPDK’nın onayından geçti.
Bu kapsamda, YEK-G sistemi ve piyasasını EPİAŞ kuracak ve işletecek. Bu piyasada, tüketicilerin kullandığı elektriğin yenilenebilir enerji kaynaklarından üretildiği sertifikayla garanti edilecek. Tasarlanan sistem ile yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen her megavatsaat elektrik sertifikalandırılacak. EPİAŞ, oluşturacağı piyasa üzerinden talep eden üreticiler adına elektronik YEK-G belgesi düzenleyecek ve piyasada bu belgelerin ticareti yapılarak fiyatlar serbestçe belirlenebilecek.
EPİAŞ’ın kuracağı piyasanın arz tarafında lisans sahibi yenilenebilir enerji santralleri yer alırken, talep tarafında elektrik tedarikçileri olacak. Elektrik tedarikçileri YEK-G sertifikalarını organize piyasadan veya ikili anlaşmalar yoluyla alabilecek, fakat ikili anlaşmaları EPİAŞ’a bildirme yükümlülüğü olacak. Böylece, üretilen her megavatsaatlik yenilenebilir enerjinin mükerrer belgelendirilmesinin önüne geçilecek.
Tedarikçiler YEK-G Belgelerini nihai tüketicilere kendi iletişim kanalları veya faturalar üzerinden ifşa ederek, sunduğu elektriğin yenilenebilir enerji kaynaklarından üretildiğini kanıtlayabilecek. YEK-G sistemi ve piyasasının Haziran 2021’de devreye alınması planlanırken, bu piyasa sayesinde yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üreten yatırımcılar için yeni bir ürün ve gelir kalemi oluşturulacak.
EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, Avrupa Birliği’nde Yeşil Mutabakat ve karbon sınır vergisi uygulamasına ilişkin sürecin AB kamuoyunda görüşüldüğünü anımsatarak, AB’nin ithal ettiği ürünleri karbon salımlarına bağlı olarak fazladan vergilendirmeye tabi tutabileceğini anlattı.
Bu kapsamda tüketilen elektriğin yenilenebilir kaynaklardan sağlandığının belgelenmesinin önem kazanacağını belirten Yılmaz, şunları kaydetti:
“Avrupa standartlarına uyumlu olarak üretilecek YEK-G belgeleri, AB’nin ithal ettiği ürünlere karbon salımlarına göre uygulayacağı vergiden muaf olmak veya bu vergilerin etkisini en aza indirmek için ihracatçılarımıza bir çözüm sunabilecek. Özellikle AB’ye ihracat gerçekleştiren ve yüksek miktarda elektrik tüketimi olan firmalarımız ve sanayicimiz için bu belgeler belirleyici olacak. Bu belgelerle, ihracatçılarımız üretim süreçlerinde yenilenebilir enerji kullandıklarını şeffaf bir şekilde kanıtlayabilecek. Ayrıca, bu piyasa sayesinde yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üreten yatırımcılar için ilave bir gelir kalemi oluşacak ve yenilenebilire yatırım yapanlar daha fazla kazanacak.”
Öte yandan Yılmaz, yeşil elektrik kullanmak isteyen her tüketicinin de tedarikçiler vasıtasıyla yeşil enerji kullandığını YEK-G belgesiyle kanıtlayabileceğini sözlerine ekledi.
