Coğrafyanın ve iklimin oldukça zorlu olduğu Büyük Okyanus’ta yer alan küçük bir ada ülkesi Tayvan. Özellikle tarım arazilerine kurulan güneş enerjisi santralleri, yenilenebilir enerji hareketine hız kazandıran ülkedeki sorunlu konuların başında geliyor. Daha çok kamu binalarında kullanılan çatı tipi güneş enerjisi santralleri ise mesken sahipleri için henüz yaygınlaşmış durumda değil. Karasal alanların az olduğu, tarım ve mekansal kullanım için sınırlı alana sahip Tayvan’da, özellikle yüzer güneş enerji santralleri tercih ediliyor. Geliştirdiği teknolojiler ile dünyaya adını duyuran bu küçük ülke, tarihsel mücadelesini bu defa yenilenebilir enerji sektörü üzerinden emin adımlarla sürdürüyor.
16-18 Ekim 2019 tarihleri arasında Tayvan’ın başkenti Taipei’de gerçekleştirilen Energy Taiwan 2019 kapsamında, geliştirdiği teknolojiler ile tüm dünyada ün kazanan Tayvanlı enerji firmaları dünyanın pek çok ülkesinden gelen enerji sektörü temsilcileri, akademisyenler ve basın mensupları ile buluştu. Elektrik ekipmanlarından, en güncel güneş enerjisi teknolojilerine, şarj ve depolama teknolojilerinden akıllı enerji sistemlerine kadar, ileri düzeyde pek çok teknoloji ve politik uygulama ile Tayvan’da tanışmak mümkün oldu.
Enerji üretimi için neredeyse sıfır doğal kaynağa sahip olan Tayvan, ithal enerji kaynaklarına son derece bağımlı durumda. Bununla birlikte, Tayvan’ın enerji sorunlarına ilişkin halkın bilinçlendirilmesi, son yıllarda yaz mevsiminde artan elektrik maliyetleri ile hızla artmış durumda. 2011 yılında Japonya’da gerçekleşen Fukushima nükleer felaketinin ardından, halkın kayda değer bir kısmı nükleer enerjiye karşı yenilenebilir enerjiye dayalı gücün geliştirilmesi yönünde destek sundu.
Tayvan’da ilk olarak 1995 yılında bağımsız elektrik üreticilerinin (IPP’ler) yatırım yapmasına izin verildi. Ancak, Tayvan elektrik sektörünün merkezi otoritesi olarak hala Enerji Bürosu (BOE) yönetimi altındaki Ekonomik İlişkiler Bakanlığı (MOEA) faaliyet gösteriyor. 2017 yılında ülkedeki Elektrik Yasasının değiştirilmesi ile birlikte, elektrik piyasası düzenlemeleri, işletme lisanslarının verilmesi ve arz-talep planlamaları için bir düzenleme otoritesi tayin edilmesine karar verildi. Şu anda, MOEA, düzenleyici otoritenin sorumluluklarını yerine getirmek üzere çalışmalarını sürdürüyor. Tayvan’da yenilenebilir enerji politikaları ve bunların uygulanması, diğer bazı kanun koyucuların da yetkisi altında bulunuyor. Bunlardan bazıları şöyle:
- Ulusal Kalkınma Konseyi, Dört Yıllık Rüzgar Enerjisi Geliştirme Planını ve Solar PV İki Yıllık Tanıtım Projesini teşvik etmek için çeşitli bakanlıkların koordinasyonuna yardımcı oluyor.
- Bilim ve Teknoloji Bakanlığı, Tayvan’ın akıllı şebeke sistemlerini destekleyen ve diğer yenilenebilir enerji teknolojilerinin geliştirilmesini teşvik eden Ulusal Enerji Programını uyguluyor.
- Mali Denetleme Komisyonu (FSC), Yeşil Finans Eylem Planını uyguluyor ve yerli ve yabancı finans kurumlarını yenilenebilir enerji endüstrisine kredi vermeye ve yatırım yapmaya teşvik ediyor.
- Çevre Koruma İdaresi (EPA), karbon emisyonlarını kontrol ederek yenilenebilir enerji santralleri için çevresel etki değerlendirme (ÇED) prosedürlerinin oluşturulmasından sorumlu.
Taiwan Power Company (TPC) devlete ait bir girişim olarak Tayvan’da enerji üretimi, iletimi, dağıtımı ve satışlarından sorumlu olan tek şirket olarak faaliyet gösteriyor. Elektrik Yasası’nın 2017’de değiştirilmesi, TPC’nin 2023 yılına kadar elektrik üretim, dağıtım ve satış departmanlarının iki ayrı şirkete bölünmesini öngörüyor. Şu anda, Tayvan’daki özel enerji üreticisi işletmelerin 9 tanesi fosil yakıtlara dayanırken 3’ü hidroelektrik, 12’si güneş ve 14’ü rüzgar enerjisi, şeklinde bir dağılım söz konusu. Fosil yakıt bazlı işletmeler en fazla üretimi sağlarken şebeke ölçekli elektrik satışları için TPC hala tek elektrik perakende satış işletmesi konumunda yer alıyor. Yenilenebilir enerji bazlı enerji satışlarının tamamı ise yenilenebilir kaynaklardan elektrik üreten işletmeler tarafından yapılıyor.
Kurulu güç toplamı 22,5 MW olan üç hidroelektrik santral sahibi Chianan Industries, özel yenilenebilir enerji işletmeleri içindeki en büyük hidroelektrik şirketi. Tayvan’daki en büyük güneş enerjisi şirketi BenQ Solar ve Evergen Power’ın sahibi AU Optronics Corporation. Birincisi, 24.3 MW kurulu güce sahip altı güneş enerjisi santraline ve ikincisi ise 20.4 MW kurulu güce sahip altı güneş enerjisi santraline sahip. Tayvan’daki en büyük kara rüzgar enerjisi şirketi ise kara rüzgar enerjisinin 388 MW’ından fazlasını işleten WPD Grup.
Tayvan, 2025 yılına kadar toplamda 27GW’lik yenilenebilir enerji üretim kapasitesine sahip olmak için 20GW güneş enerjisi, 5.5 GW rüzgar enerjisi, 2.08GW hidroelektrik ve biyogaz hedefliyor. Ayrıca, Yenilenebilir Enerji Enerjisi Üretimi Tesis Kurulumu Yönetmeliğinin değişiklik taslağı Aralık 2018’de MOEA tarafından açıklandı. Buna göre:
- PV modüllerinin geri dönüşüm mekanizmasının kurulması,
- Yenilenebilir enerji kaynaklı sistemlerin elektrik güç sistemlerine paralel bağlanması için gözden geçirme sürecinin basitleştirilmesi,
- Üretim tesisini sadece iç tüketiminde kullanmak üzere kuran yatırımcılar için özel bir düzenleme getirilmesi sağlandı.
2019’un Mayıs ayında yayınlanan “Yenilenebilir Enerji Kalkınma Kanunu”na göre ise Tayvan’da 2 MW’tan daha az kapasiteye sahip yenilenebilir enerji üretim tesisleri için başvuru prosedürlerinin basitleştirilmesine karar verildi. Aynı kanunda, yenilenebilir enerji tabanlı üretim işletmelerinin elektriğin doğrudan tedariği veya toptan satış yoluyla TPC’ye satıp satmamayı seçmelerine olanak sağlayan bir mekanizma eklendi. Sanayi tipi yoğun elektrik kullanan tesislerin ise yenilenebilir enerji veya depolama tesisi kapasitesi inşa etmeleri; alternatif olarak belirli bir miktarda T-REC* satın alması veya yenilenebilir enerji gelişimi için bir miktar ödeme yapma zorunluluğu getirildi. Ayrıca, bazı şehirlerde daha fazla elektrik ihtiyacı olan tüketicilerin kendi yenilenebilir enerji tesislerini kurmasını gerektiren yönetmelikler yayınlandı.
*MOEA 2017’den beri, yeşil elektriğin kimlik kanıtı olarak Tayvan Yenilenebilir Enerji Sertifikası (T-REC) mekanizmasını uyguluyor. Sertifika yönetimi sayesinde, kullanıcı tarafından satın alınan veya kullanılan güç kaynakları izlenebiliyor ve yeşil elektrik kullanımı teyit edilmiş oluyor.
Tayvan’ın yenilenebilir enerji sektörüne yön verenler…
AU Optronics (AUO) şirketi, “Sürdürülebilir Güneş Ortağınız” sloganıyla, dünya çapındaki müşterileri için sürdürülebilir değer yaratma taahhüdüne sahip yenilikçi bir toplu çözüm sağlayıcı olarak tanınıyor. Kurumsal sürdürülebilirlik, stratejik yetenekler ve çevresel taahhütler ile farklılaşan firma, 2010 yılında Dow Jones Sürdürülebilirlik Dünya Endeksine seçildi. AUO aynı zamanda LEED Platin Sertifikası’na sahip dünyanın ilk TFT-LCD üreticisi olarak tanınıyor. Ayrıca, Bloomberg New Energy Finance tarafından 2018 yılında birinci sınıf PV modül üreticisi (Q1 2018 PV Outlook) seçilen AUO, pazar araştırma şirketi EuPD Research tarafından da modül kategorisinde En İyi PV Markası ödüllerine sahip.
Hem yurt içi hem de yurt dışı pazarlarda yenilikçi tasarımlara yaptığı teknoloji entegrasyonu ile marka değerini artıran Tatung Company, geniş bir ürün yelpazesine sahip. Çevre dostu klima sistemleri, 4K akıllı LCD ekranlar, akıllı DC fanları, beyaz eşya tasarımlarının yanı sıra özellikle güneş enerjisinden elektrik üreten santrallere güç kaynağı sağlayabilecek invertör, trafo ve RMU ile entegre olan PV Kutusu en önemli ürünleri arasında yer alıyor.
Tayvan’da başlayan bir startup olan NextDrive şirketi, akıllı enerji yönetimi teknolojilerinden, ağ geçidi ve sensör cihazları da dahil olmak üzere IoT (The Internet of Things-Nesnelerin İnterneti) çözümleri geliştiren bir şirket ve Ocak 2017’den beri merkezi Tokyo’da bulunuyor. Şirket, donanım dahil olmak üzere, bağımsız olarak geliştirilen çok çeşitli teknolojilerle akıllı enerji yönetimi çözümleri sunuyor. Yazılım, bulut teknolojileri ve uygulamaları, özellikle Japonya’da geliştirilen HEMS (Ev Enerjisi Yönetim Sistemi) için büyük ilgi görüyor.
1973 yılında kurulan K. S. Terminals Inc., Petrol Krizi’nin ve iç enflasyonun ardından, başlangıçta çok büyük zorluklar yaşayan elektrik terminali üreticisi bir firma olarak yola çıkıyor. Bugün 70’den fazla ülkede elektrik ekipmanları kullanılan şirketin müşterileri arasında Türkiye de yer alıyor. 10 yıldır güneş enerjisi sektörü için de ekipman üreten firma, özellikle elektrikli araçların şarj teknolojisine sunduğu malzemeler ile yerli tek marka olarak öne çıkıyor. 20 solar firmasının bağlantı ürünlerini kullandığı firmanın en çok tercih edildiği ülkelerin başında güneş enerjisinde kazandığı hızla AB’de başı çeken Almanya yer alıyor. Tayvan’daki elektrik bağlantı kutusu üreten tek firma olan K.S. Terminals, 2.000’in üzerinde otobüs firmasının yanı sıra, Tesla’nın elektrikli otomobili için de konnektör sağlıyor.
Endüstriyel Teknoloji Araştırma Enstitüsü (ITRI), uygulamalı araştırma ve teknik hizmetlerle uğraşan, kar amacı gütmeyen bir Ar-Ge kuruluşu olarak 1973 yılında kuruldu. Tayvan ekonomisini emek yoğun sektörlerden “yüksek teknoloji ekonomisine” dönüştürmede hayati bir rol oynayan organizasyon, toplum için daha iyi bir gelecek inşa etmeyi hedefleyen dünyanın önde gelen teknoloji Ar-Ge kurumlarından biri olarak tanınıyor. Akıllı Yaşam, Kaliteli Sağlık ve Sürdürülebilir Çevre alanlarına odaklanan ITRI, Tayvan’daki genel merkezinin yanı sıra, Ar-Ge kapsamını ve dünya çapında uluslararası işbirliği için fırsatları geliştirmek amacıyla ABD, Avrupa ve Japonya’da şubelere sahip.
10 yıldan fazla bir süredir PV endüstrisinde olan ve 30 yılı aşkın süredir panel imalat sektöründe faaliyet gösteren Motech, hem Tayvan’daki hem de Çin’deki fabrikalarından üretim yapıyor. 2019 yılındaki faaliyetlerinin yüzde 10’u solar hücre üretimini, yüzde 50’si solar modül üretimini ve geri kalan bölüm ise EPC uygulamalarını içeriyor. Çin üretimi modül fiyatları, Motech üretimlerinden henüz 10 cent daha ucuz olmasına rağmen, özellikle kalite yönünden rekabeti güçlendiriyor ve Japonya, Kore, AB ülkelerine ihracatı hızla arttırıyor.
Tayvan Fotovoltaik Endüstri Birliği (TPVIA), Endüstriyel Teknoloji Araştırma Enstitüsü (ITRI) tarafından kuruldu. TPVIA, kar amacı gütmeyen bir organizasyon olarak üretim ve araştırma sektörlerini kapsayan bir üye profiline sahip. Güneş hücreleri, modüller, sistem teknolojileri, aksesuar malzemeleri üreten üyelerin birbirleriyle iletişim kurmaları için ortak bir platform sağlıyor. Hükümet, sanayi, akademi ve araştırma kuruluşları arasında işbirliği mekanizması oluşturan TPVIA, küresel çevrenin korunması, insanların enerji kullanımına karşı tutumlarını değiştirmek ve güneş enerjisini topluma daha yakın hale getirmek için çalışıyor.
1995 yılında kurulan Sun Rise E&T Corporation, kimyasal ve ilaç gibi malzemeleri taşımak üzere boru tedariki sağlayarak işe başladı. Günümüzde ise AUO ile birlikte güneş modülleri için çalışan firmanın, tayfunları bol olan Tayvan’daki hiçbir projesi bugüne kadar zarar görmemiş. 10 yıl içinde Tayvan’daki yüzer GES kapasitesinin 6 GW’ye yükseleceğini öngören Sun Rise yetkililerinin, mesleğe giriş serüveni de balıkçılıkta kullanılan kafes üretiminden geliyor. 1999 yılında ağ kafesleri geliştiren firma, balıkçılık sektörüne girişi ile birlikte enerji sektörüne de katılıyor. Sun Rise firması bugün, yüzer güneş santralleri alanında çalışan ve dünyanın çeşitli ülkelerinde 20 farklı proje ile toplamda 90 MW’lık kurulu güce sahip bir firma.
Tayvan’da 1969 yılında kurulan Fortune Electric, Güç Transformatörleri, Dağıtım Transformatörleri ve Şalt Cihazları dahil olmak üzere, yüksek kaliteli güç ekipmanları üreticisi olarak faaliyet gösteriyor. Üretim, iletim ve dağıtım uygulamaları için 400kV 775 MVA’ya kadar pek çok ülkeye transformatör sağlıyor.
2012 yılında kurulan Kopenhag Altyapı Ortakları (CiP), şu anda dört fonu ile toplamda yaklaşık 6,8 milyar Avro’luk bir fon yönetim şirketi. Mevcut yatırımları arasında, deniz üstü rüzgar santralleri, denizde enerji iletimi, biyokütle, biyoatık ve güneş enerjisi varlıkları bulunuyor. CİP, Avrupa’nın yanı sıra özellikle, Kuzey Amerika’ya ve Doğu Asya’da Tayvan’a odaklanıyor. CİP, kurumsal finansman, birleşme ve satın almalar, mühendislik, inşaat, proje geliştirme ve yönetimi alanlarında geniş bir hizmet yelpazesine sahip.
Chardon Grup, ISO 9001 belgeli polimer ürünleri üreticisi olarak faaliyet gösteriyor. Chardon, 2019 yılında, dünya geneline yüksek kaliteli ve düşük maliyetli polimer ürünleri sağlayarak 25. yaşını kutladı. Dünyanın en büyük üçüncü IEEE / ANSI kablo aksesuar üreticisi olan Chardon’un ihracat yaptığı ülkeler arasında, Tayvan, Çin, Güney Kore, Kuzey ve Güney Amerika yer alıyor.
Energy Taiwan 2019 ile ilgili ayrıntılı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
