ICCI 2018’de Çatı GES konusu mercek altına alındı. GÜNDER Yönetim Kurulu Başkanı Kutay KALELİ’den sonra TEDAŞ’tan Fırat ÖNCİN konunun Kendilerine ait olan kısımlarıyla iligli bilgi verdi.
ÖNCİN “Güneş Çatıdan Yükselir” mottosu ile artık Türkiye’de deAraziler yerine çatıların kullanılmasının gündem de olduğunu belirtti. Öncin “Bu kapsamda da 10 Kw altı usul ve esaslar Çatı projesi olarak geçiyor. EPDK’nin yayınladığı usul ve esaslardan sonra bizlerde aktif proje çalışmalarını tamamladık ve son aşamaya gelindi. Kurumumuza da bunun ilgili çalışmaları hazırlayarak mercilere iletilmek üzere sundu” şeklinde sunumuna başladı.
ÖNCİN sunumuna TEDAŞ hakkında kısaca bilgi vererek başladı. Türkiye üretim iletim ve dağıtımına istinaden kurumların olduğunu belirterek TEDAŞ’ın Türkiye’de 21 dağıtım bölgesinde hizmet vermekte olduğunu vurguladı. Bu hizmetler arasında genel aydınlatma, lisanssız proje yönetmeliğine dair kabul ve onay işlemleri, elektrik dağıtım şirketlerinin faaliyetlerinin denetlenmesi gibi görevleri olduğunu belirtti. Bunların dışında özellikle lisansız üretim yönetmeliği çerçevesinde güneş enerjisi sektöründe ve GES’ler de 8.871 adet projeyi onayladıklarının altını çizerek bunu ortalama olarak 6.7 Gigavat’lık bir proje onayına denk geldiğini vurguladı.
Bu doğrultuda Türkiye’de lisanssız yönetmeliği kapsamında Çatı projeleri TİP proje belirlendikten sonra 10 Kw uygulamaya geçileceği düşünülürse, Mevcut lisansız üretim yönetmeliği çerçevesinde proje onay ve kabullerinin yapılmakta olduğunu söyledi. Burada elektrik tesisleri proje yönetmeliklerinin , elektrik tesislerinde topraklamalar yönetmeliği ve elektrik iç tesisleri yönetmeliği çerçevelerinde bu proje onaylarının yapılmakta olduğunu belirtti.
ÖNCİN “Mevzuat kısmından devam edecek olursak Türkiye’de proje onayı 3 şekilde sunuluyor. Elektrik projesi, Elektrik Projesi içerisinde pafta albümü, hesaplar albümü ve inşaat klasörü olmak üzere 3 klasör halinde TEDAŞ’a iletiliyor. Burada pafta albümünde karşımıza çıkan santral genel yerleşim planı ve tek hat şeması şeklinde iki paftamız mevcut. 10Kw altı TİP teknik şartnamesi oluşturulurken bu 2 pafta üzerinde genel olarak çalışıldı ve bunun üzerinden normal TİP proje belirlenmesi işlemi yapıldı.” Şeklinde sözlerine devam etti.
ÖNCİN “Bu kapsamlar anlamında bakıldığında paftalar halinde genel santral yerleşim planı ve bu aşama da bahsedilen bir çok harç bedelleri oluyor. Bunlar TİP proje hazırlandıktan sonra son safhasına gelmiş olacak. Bu kapsamda yine tek hat şeması ki. Tek hat şemasında da bizim normal şartlar altında inverterler ve paneller için istemiş olduğumuz sertifikalar mevcut olmak üzere bir tek hat şeması sunulacak ve bu standart olacak . Bu standartın içerisinde neler olduğu TİP proje çıktıktan sonra kamuoyuna çok daha sağlıklı bir şekilde aktarılabilecektir.” Şekikden projenin işleyişi hakkında bilgi verdi. Ayrıca söz konusu kapsam dahilinde bakıldığında TİP proje standartları için mevcut standartların yanı sıra TSE standartlarının da kullanıldığını belirti.
ÖNCİN “Türkiye’de arazi yerine çatıların kullanılmasıyla beraber büyük bir potansiyel olduğu açık ve nettir. Burada Kamuyu da işin içerisine kattığımızda, Kamu bina çatılarının güneş panelleriyle döşendiğini düşündüğümüz zaman oldukça büyük bir potansiyele sahip olduğu görülmekte. Türkiye’de bir çatı yönetmeliği yok. Bundan kastımız biz TİP proje çalışması yaparken karşılaşmış olduğumuz en büyük sıkıntılardan biri de şuydu panellerin çatıya yerleştirilmesi esnasında nasıl bir yol izleneceği hususunda belli bir yönetmelik yok.” Şeklinde durumu izah etti.
ÖNCİN ayrıca “İtfaiye eri yürüyüş yolu denilen yer için panellerin yerleştirilmesi esnasında karşılarına çıkacak sıkıntıları bertaraf etmeye çalıştıklarını belirterek “Bu TİP proje kapsamında 06.02.2018 tarihinde 3 56 yönetim kuruluk kararı ile proje onay bedeli olarak 120 TL ve proje kabul bedeli olarak 159 TL’lık bir bedel belirlenmiştir.” Dedi.
ÖNCİN “Bizim dağıtım tesislerimiz oldukça stabil tesislerdir. Bundan kastımız Çatı tipi projeler lisanssız projelerdir. Lisanssız projelerin özü üretildiği yerde tüketimin sağlanmasıdır. Teknik açıdan bakıldığında bu Teçhizatı rahatlatır. Hattı rahatlatır, sistemi rahatlatır. Bir çok faydası vardır. Fakat bunlar sağlıklı ve düzenli bir şekilde yapılmaz ise sistemde büyük sıkıntılara sebep olabilir ve sistemin stabilizesini bozabilir. Bu sebeple bunların oldukça sağlıklı bir şekilde yapılması gerekmektedir.” Diyerek konunun önemini vurguladı.
ÖNCİN “Avrupa Ülkelerine baktığımız zaman hep küçükten büyüğe doğru gidiş vardır. Türkiye de ise bu durum tersten gelmiştir. Lisanssızlarda 1 MW’ye kadar müsade edildiği için alt sınırdan değil de hep üst sınırdan santral yapılmaya başlanmıştır. Burada da bir çok yanlış uygulamaların olmasına sebep olmuştur. Bu sebepten dolaydır ki 10 Kw’ninde sisteme girmesiyle beraber sistemdeki sıkıntılar çok daha net bir şekilde görülebilecektir.” Çatı Güneş enerji sistemleriyle ilgili olarak kendi taraflarındaki gelişmeleri aktardı
