Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu lisanssız elektrik üretimine ilişkin yönetmelik ve tebliğde yapılan değişiklik ile ilgili bir bilgi notu yayınladı.
Kurumun internet sitesinde yer alan açıklama şu şekilde;
6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu (Kanun)’nun 14 üncü maddesi kapsamında Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik (Yönetmelik) ve Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Tebliğ (Tebliğ) hazırlanmış ve söz konusu ikincil mevzuat 2/10/2013 tarihli ve 28783 sayılı Resmi Gazete’de yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu ikincil mevzuatın yürürlüğe girmesini müteakiben, lisanssız üretim sektöründe yaşanan gelişmeler izlenmiş ve bu gelişmeler ışığında gelinen süreçte piyasanın daha sağlıklı ilerlemesini ve yatırımların biran önce hayata geçmesini teminen hazırlanan ilgili mevzuat değişiklikleri 23/3/2016 tarihli ve 29662 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Bahse konu mevzuat değişikliklerinin uygulanması esnasında ortaya çıkan birtakım durumlar, piyasadaki yeni gelişmeler, ilgili mevzuat ile ilişkili mevzuatlarda yapılan değişiklikler yeni bir mevzuat değişikliği çalışmasını zorunlu kılmış ve piyasanın şeffaf, katılımcı, amaç maddesiyle uyumlu şekilde çalışmasını teminen hazırlanan;
• Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik,
• Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ,
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından mevzuat haline getirilerek söz konusu ikincil mevzuat değişiklikleri 22 Ekim 2016 tarihli ve 29865 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu mevzuat değişiklikleri ile lisanssız elektrik üretimi uygulamalarında yeknesaklığı sağlamak adına düzenlemelere açıklık getirilmesi ve tüm piyasa katılımcılarının görev ve sorumluklarının anlaşılır bir biçimde ortaya konulmasını da gerekli kılmaktadır.
Bu bağlamda, lisanssız elektrik üretimine ilişkin ilgili mevzuatta yapılan değişikliklerde tereddüde mahal bırakılmaması, uygulama birliğinin sağlanması ve her türlü mağduriyetin önlenmesi amacıyla, aşağıda yer alan hususların ve lisanssız elektrik üretimine ilişkin uygulamaların sektörün düzenleyicisi olan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun görev alanı kapsamındaki mevzuatları, görüşleri ve yazıları kapsamında yürütülmesi gerektiğinin hatırlatılmasının faydalı olacağı değerlendirilmiştir.
Yapılan mevzuat değişikliklerine ilişkin olarak:
1. Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin altıncı fıkrası uyarınca, beşinci fıkra hükmü kapsamı dışında trafo merkezlerinde herhangi bir nedenle kapasite ortaya çıkması halinde söz konusu kapasiteler İlgili Şebeke İşletmecisince TEİAŞ’a bildirilir ve TEİAŞ tarafından yeniden tahsis edilmesi uygun bulunan kapasite, TEİAŞ tarafından söz konusu bildirimi takip eden ayın birinci işgünü internet sayfasında ilan edilir. Söz konusu kapasiteler, 19/04/2016 tarihli duyurumuzda da ifade edildiği üzere İlgili Şebeke İşletmecisince aylık olarak derlenerek ilgili ayın 25 inde toplu olarak TEİAŞ’a bildirilir. TEİAŞ tarafından her ayın birinci işgünü ilan edilecek kapasitelere ilişkin başvuru ilan tarihinden itibaren üç ay sonra alınmaya başlanır. Bu kapsamda İlgili Şebeke İşletmecisi olan dağıtım şirketi, Yönetmeliğin 31 inci maddesinin beşinci fıkrası kapsamında TEİAŞ tarafından ilan edilmeyen kapasiteyi ilan edemez.
2. Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin onuncu fıkrasına, ‘başvuru aşamasında azami 1 MW tahsis’ yapılabileceğine ilişkin bir ifade getirilmiştir. Bu kapsamda, geçici kabulü tamamlanarak işletmeye geçilmiş olması şartıyla, her bir trafo merkezinde herhangi bir gerçek veya tüzel kişinin ve söz konusu gerçek veya tüzel kişinin doğrudan veya dolaylı olarak ortak olduğu tüzel kişilerin ve bu kişilerin kontrolünde olan tüzel kişilerin 1 MW’ın üzerinde üretim tesisi bulunabilecektir. İlgili mevzuat çerçevesinde, her bir tüketim tesisi azami 1 MW’lık üretim tesisi ile ilişkilendirilebilir.
3. Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin onikinci fıkrası, 7 nci maddesinin altıncı ve yedinci fıkrası, 8 inci maddesinin altıncı fıkrası ve geçici 9 uncu maddede yer alan “bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü” ibaresinin; ‘Bir kullanım yerinin elektrik projesinde belirtilen kurulu gücün, kullanma faktörü ile çarpılması suretiyle hesaplanan güç miktarı’ olarak bir başka deyişle bağlantı anlaşmasında yer alan bağlantı gücü olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
4. Yönetmeliğin 7 nci maddesinin altıncı fıkrasına ilişkin olarak, 10 kW’a kadar tip proje hazırlanması uygun görülen, yenilenebilir enerji kaynağına dayalı ve kendi tüketim tesisinin bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücüne kadar doğrudan bağlı üretim tesislerinin (Çatı Uygulamaları) TEİAŞ tarafından belirlenen 5 inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında yer alan rüzgar ve güneş enerjisine dayalı üretim tesisleri için tahsis edilen kapasiteler dışında değerlendirileceğine ilişkin hüküm getirilmiştir. Ayrıca bu tür üretim tesislerinin sisteme kazandırılması ve yaygınlaştırılmasına ilişkin çalışmalar Kurumumuz tarafından titizlikle takip edilmektedir.
5. Yönetmeliğin 7 nci maddesinin yedinci fıkrası kapsamında kurulacak üretim tesislerinin kapsamı değiştirilmiş ve Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı bileşenlerine dahil hibe programlarıyla sınırlı kalmamak kaydıyla ulusal ve uluslararası hibe ve/veya kredilerle de yapılabilmesinin önü açılmıştır.
6. Yönetmeliğin 7 nci maddesinin sekizinci fıkrasında sıralanan tüzel kişilere TEİAŞ tarafından münhasıran tahsisi gerçekleştirilen kapasitelerden herhangi bir hibe ve/veya kredi şartı olmaksızın çatı uygulamaları hariç olmak üzere (çatı uygulamalarında tahsis ayrı ayrı tüketime ilişkilendirmek suretiyle 1 MW üzerinde olabilir) azami 1 MW kapasite tahsisi yapılabileceğine ilişkin hüküm getirilmiştir.
7. Yönetmeliğin 7 nci maddesinin dokuzuncu fıkrası ile yedinci ve sekizinci fıkra kapsamında olan kişilere tahsis edilecek kapasitelerin nasıl uygulanacağına ilişkin hükümlere yer verilmiştir.
8. Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan üç aylık süre 180 güne çıkarılmıştır. Bu kapsamda İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından üç aylık süre veri len ve söz konusu yönetmelik değişikliğinin Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiği 22 Ekim 2016 tarihi itibarıyla bu sürelerin içerisinde olan kişilere herhangi bir başvuruya gerek kalmaksızın üç aylık sürenin üzerine ekleme yapılarak bu sürenin 180 güne çıkarılması gerekmektedir. Proje onayı için TEDAŞ’a yapılan başvurunun ilave süre için yeterli bir talep olduğu düşünülmektedir.
Diğer taraftan, herhangi bir hak kaybına mahal vermemek adına ise yine herhangi bir ek belge ve başvuruya gerek kalmaksızın 180 gün + 3 aylık süresi dolan ve bu çerçevede Bağlantı Anlaşması Çağrı Mektubu hükümsüz hale gelen kişilere söz konusu Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubunun hükümsüz hale gelerek Bağlantı Anlaşması imzalama hakkının kaybedildiği tarihten itibaren süre verilerek her kişiye verilen ilave sürenin 180 güne tamamlanması gerekmektedir. Bir örnekle açıklamak gerekirse; Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu 01/09/2016 tarihinde sona eren kişiye Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubunun hükümsüz hale gelerek Bağlantı Anlaşması imzalama hakkının kaybedildiği söz konusu tarihten itibaren 90 gün ek süre verilerek Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubunun hükümsüz hale geleceği tarih 30/11/2016 olarak revize edilmelidir. Bu maddenin geriye dönük olarak uygulanabileceği son tarih; söz konusu değişikliğin Resmî Gazete’de yayımlanma tarihi olan 22/10/2016 tarihinden 90 gün önce olan 24/07/2016’dır. Bu itibarla, 24/07/2016 tarihinden başlamak üzere 21/10/2016 tarihine kadar (bu tarih dahil olmak üzere) geçen süre içerisinde Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu hükümsüz hale gelerek Bağlantı Anlaşması imzalama hakkını kaybeden kişilere Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubunun hükümsüz hale geldiği tarihten itibaren ilave olarak bir defaya mahsus olarak 90 gün süre verilmelidir.
Ayrıca, söz konusu fıkranın 22/10/2016 sonrası süreçte uygulanmasına ilişkin olarak, ikinci fıkrada belirlenen süreler içerisinde (ilk 180 gün) İlgili Şebeke İşletmecisine başvurulması kaydıyla herhangi bir gerekçe sunulmasına ihtiyaç duyulmaksızın bu değişikliğe konu olan ilave 180 günün verilmesi gerektiği, bu süreler sona erdikten sonra (180 gün + 180 gün) başvurulması halinde ilgili mevzuat hükümleri gereğince ilgili kişiye ek süre verilmemesi gerektiği değerlendirilmektedir.
9. Lisanssız elektrik üretim tesislerinin 5346 sayılı Kanun’a Ek-2 sayılı cetvelden yararlanabileceğine ilişkin hükümler Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Yerli Aksamın Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik’te yapılan değişiklikle uyumlu olarak çıkarılmıştır.
10. Yönetmeliğin 24 üncü maddesi gereğince; Bağlantı Anlaşması’na ilişkin süre uzatım taleplerinin değerlendirilmesi Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından yapılacaktır. Bağlantı Anlaşması sahibi kişilerce İlgili Şebeke İşletmecisi’ne yapılan başvurular söz konusu şebeke işletmecisinin süre uzatım talebine ilişkin görüşünü de içerecek şekilde derlenerek Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Elektrik Piyasası Dairesi Başkanlığına bildirilecektir. Söz konusu süre uzatım talebi kapsamında sunulan bilgi ve belgelerden; kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen belgelerin asılları ile noter onaylı belgeler haricindeki tüm belgeler, Bağlantı Anlaşması sahibi kişinin ıslak imzası varsa kaşesi üzerine, yetkili şahıs/şahıslarca isim belirtilmek suretiyle, imzalanmış şekilde sunulması gerekmektedir. Ayrıca İlgili Şebeke İşletmecisi tarafın dan Kuruma bildirilecek Bağlantı Anlaşması süre uzatım talepleriyle beraber söz konusu üretim tesisi ile ilişkilendirilen tüketim tesisi veya tesislerinin Bağlantı Anlaşması imzalanmasından itibaren geçen süreçte tüketimlerini gösteren belgenin de iletilmesi zorunludur. Kurum tarafından; İlgili Şebeke İşletmecisi’nce Kuruma iletilenler dışında k alan Bağlantı Anlaşması süre uzatım talepleri dikkate alınmayacaktır.
11. Lisanssız elektrik üretimine ilişkin ilgili mevzuat kapsamında kurulacak üretim tesislerinin koordinat değişikliği talepleri bir defaya mahsus olmak üzere ve başvuruya esas parsel içerisinde kalmak kaydıyla teknik değerlendirilmesinin ve TEA’nın olumlu olması koşuluyla sonuçlandırılabilecektir. Bunun dışında her ne sebeple olursa olsun, lisanssız elektrik üretimine ilişkin ilgili mevzuat kapsamında yer değişikliği taleplerinin reddedilmesi gerekmektedir.
12. Yönetmeliğin 31 inci maddesinin yirminci fıkrası ile pay devri yasağına birtakım istisnalar getirilmiştir.
13. Lisanssız elektrik üretimine ilişkin mevzuat kapsamında kurulan üretim tesislerinde, söz konusu üretim tesisi ile ilişkilendirilen tüketim tesisinin değiştirilmesi halinde; (satış, devir, birleşme, bölünme gibi) yeni tüketim tesisinin yıllık elektrik tüketiminin başvuruya esas tüketim tesisinin yıllık elektrik tüketiminden az olmaması gerekmektedir.
14. Lisanssız elektrik üretimine ilişkin ilgili mevzuatta tanımlanan istisnalar dışında, bu mevzuat kapsamında faaliyet göstermek isteyen/gösteren gerçek ve/veya tüzel kişiler bu mevzuatın tüm hükümlerine tabii olarak faaliyet göstermeleri gerekmektedir. Yukarıdaki belirtilen hususlar dışında uygulamada duraksama veya tereddüte yol açan konular olması halinde konunun ivedilikle Kurumumuza iletilmesi gerekmektedir. Bunun neticesinde, uygulamaya ilişkin değerlendirme ilgili taraflara iletilecek ve uygulamada yeknesaklık sağlanmış olacaktır. Sonuç olarak, yapılan düzenlemenin sektöre daha faydalı sonuçlar sağlamasını teminen; mer’i mevzuat kapsamında belirtilen sürelere ve ilgili diğer hükümlere uygun hareket edilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde; başvuru sahipleri adına hak kaybına sebep olabilecek durumlarla karşılaşılabilecektir. Bu nedenle konuya ilişkin olarak gerekli hassasiyetin gösterilmesi gerekmektedir.
Kamuoyuna duyurulur.
