140 ülkede faaliyet gösteren uluslararası denetim ve danışmanlık hizmetleri firması EY eski adıyla Ernst & Young, yılda iki kez yayınladığı “Yenilenebilir Enerji Ülke Çekiciliği Endeksi (RECAI)” sonuçlarını açıkladı. Çin ve ABD dünyanın en çekici yenilenebilir enerji pazarları olmaya devam ederken Hindistan üçüncülüğü Fransa’ya devretti. Türkiye, EY’nin yenilenebilir enerji ülke çekiciliği endeksindeki yerini 4 basamak azaltarak 40 ülke arasında 22. sırada yer aldı.
Esen ERKAN @EnerjiPanorama
EY tarafından 17 yıldır hazırlanan “Yenilenebilir Enerji Ülke Çekiciliği Endeksi”nin 53. sayısı yayınladı. “Dünya genelinde sübvansiyonsuz bir büyüme aşaması” olarak ifade edilen analize göre, özellikle devlet desteğiyle değil, piyasada rekabet edecek güçte, daha fazla ekonomik ve çevresel yarar gözeten projeler bekleniyor.
EY Global Power & Utilities Kurumsal Finans Lideri ve RECAI Genel Yayın Yönetmeni Ben Warren’a göre, karmaşık ve sübvansiyon içermeyen bir ortamda, yenilenebilir enerji geliştiricilerinin çabalarını finanse etmeleri veya para kazanmaları için daha sıkı ve akıllıca çalışmaları gerekiyor.
Avrupa’nın yenilenebilir enerji kaynaklarının iyi olduğu alanlarda projeler geliştirerek pek çok ülkede gerekli istikrarı sağlamak için önderlik ettiğini belirten Warren, “Genel olarak yenilenebilir enerji piyasası için devlet sübvansiyonu olmayan bir gelecek, politikadaki ani değişimlere veya vadedilen tarifelerdeki geriye dönük düzenlemelere karşı artık savunmasız olmayacak bir gelecektir. Bunun yerine, piyasa güçlerinin disipline girdiği, verimliliğini artırdığı ve sektörün kendi ayakları üzerinde durmasını sağlayan maliyet azaltımlarının hızlanacağı bir süreç olacak.” açıklamasında bulundu.
Güney Kore ve Vietnam Yenilenebilir Planlarını Arttırıyor
Endekste aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 40 ülkede ilk iki sırayı Çin ve ABD alırken, Fransa açık deniz rüzgar kapasitesi hedefleri ile beşinci sıradan üçüncü sırayı yükselerek kapasite artırımı ile yıllık kara rüzgar hedeflerini de ikiye katladı. Fransa’nın deniz rüzgarı tesisi olarak planlanan dört projesi Avrupa Komisyonu tarafından kısa süre önce onaylanırken, kıyı rüzgar ihaleleri de 500MW’den 1000MW’ye ulaştı.
Bir önceki endekse göre, yenilenebilir enerjide potansiyelini arttıran diğer ülkelerden biri 4 GW’lik yeni kurulu güç ile yedi basamak yükselerek 24’üncü sıraya gelen Güney Kore oldu. Yüzen enerji tesisleri alanında lider bir oyuncu olan Güney Kore, dünyanın en büyük yenilenebilir enerji kümelerinden birini inşa etmeyi planladığını duyurdu. Ülkenin batı kıyılarında 4GW’lık bir kompleks inşa edilmesi ve bunun 3GW güneş enerjisi ve 1GW rüzgar enerjisi olması planlanıyor.
Yenilenebilir planlarını artırmak için çalışmalarını hızlandıran ülkelerden biri olan Vietnam ise 475 MW ile 26’cı sırada yer aldı. Vietnam’ın yenilenebilir ürünleri pazarı hızla büyüyor. Güneş FIT için uygunluk son tarihi yaklaşırken, 475 MW’lık yüzen güneş PV santrali geliştirmeyi planlayan ülkede, rüzgar projelerinin onay sürecinde önemli gelişme kaydediliyor.
Norveç dokuz sıra atlayarak 36. sıraya yükselirken Finlandiya, Enerji Satın Alma Anlaşmaları (PPA’lar) aracılığıyla planlanan yeni yatırımlar ile üç basamak artışla 39. sıraya yükseldi. Avrupa’nın en büyük sübvansiyonsuz kara tipi rüzgâr çiftliğini 1.5GW’de kurmayı planlayan Norveç, yenilenebilir pazarına geri dönüşünün ilk belirtilerini gösteriyor. Öte yandan, Finlandiya, FIT’leri kaldırılmasının ardından, 1-4 € / MWh sübvansiyonlu yedi adet kara rüzgarı projesi ile sübvansiyonlara yakın bir pazarı işaret eden yenilenebilir enerji ihalesini başlattı. Aynı zamanda, kurumsal enerji satın alma anlaşmaları da yatırım faaliyetlerini yönlendirmeye yardımcı oluyor.
Politik belirsizlikler ile Meksika ve Tayvan’ın sırasıyla 19. ve 33. sıraya gerilediği endekste; Hindistan, Almanya, Hollanda, Türkiye, Fas, Meksika, Filipinler, Yunanistan, Ürdün, Tayvan, Pakistan, Tayland, Peru ve Endonezya birkaç basamak gerileyen diğer ülkeler arasında yer alıyor.
Elektrikli Bir Geleceğe Doğru İstikrarlı Politikalara İhtiyaç Var
Hızla azalan maliyetler sayesinde, yenilenebilir enerji yatırımlarının rekabet gücünün artık finansal teşviklere bağlı olmadığını vurgulayan EY Global Enerji Lideri Benoit Laclau, “Yenilenebilir enerji için gelecek çok olumlu görünüyor. Ancak, uzun vadeli bir bakış açısı ile desteklenen istikrarlı politikalara ihtiyaç var. Büyük, istikrarlı bir pazarın gelişmesini bekleyebilir ve mevcut beklentilerin ötesinde bireysel ve kurumsal finansal sponsorlardan yatırım çekilebilir.” dedi.
Yenilenebilir enerjideki büyümenin ve elektriğin geleneksel olmayan kullanımlarındaki artışın da etkisiyle “elektrikli bir geleceğe doğru” güçlü hamleler gözlemleniyor. Depolama ve elektrikli araç altyapısı da dahil olmak üzere, yeni enerji teknolojilerine yapılan karbon nötr yatırımlarda sürekli bir büyüme öngörülüyor. “Yenilenebilir enerjilerin yeni kömür yakıtlı elektrik santrallerinden daha düşük maliyetle kurulabildiği bir noktadayız” diyen Laclau, “20 yıl içinde mevcut yenilenebilir yatırımların kömürden daha ucuz olacağı bir aşamaya geleceğiz. Bunlar önemsiz kilometre taşları değil. Basitçe söylemek gerekirse, geleneksel bilgelik değişti. Elektrik sisteminin geleceği gerekli kapasiteyi sağlayacak az miktarda kömür, gaz ve hidro ile birlikte temelde yenilenebilir olacaktır.” ifadelerini kullandı.
Kazakistan, Tayvan ve Hollanda…
Kazakistan’ın yenilenebilir enerji piyasası, ülkedeki solar PV projelerine yatırım yapan yurtdışı kalkınma bankaları ile uluslararası yatırımcıların dikkatini çekmeye devam ediyor. Hükümet ayrıca 250 MW’lık rüzgar kapasitesini başarıyla arttırmış durumda.
Endekste geçtiğimiz yılların yükselen ülkelerinden olan Tayvan’ın açık deniz rüzgârı projeleri için FIT oranlarındaki keskin düşüş planları ile gelecek için kâr endişesi yarattığına dikkat çekiliyor. Bu durum, Tayvan hükümetinin daha mütevazı bir oranla yüzde 6’lık düşüşe karar vermesinden önce, PPA’ların iptal edilmesine yol açtı.
Hollanda’da bir hükümet danışmanı tarafından hazırlanan raporda, 2030 iklim hedeflerine ulaşma ihtimalinin düşük olduğu açıklandı. 2017’de enerji karmasının sadece yüzde 6,6’sını yenilenebilir kaynaklardan sağlayan ülkenin, 2020 yılına kadar yüzde 14 hedefine ulaşmasının zor olacağı kaydedildi.
EY’nin endeksine göre, küresel yenilenebilir enerji sektörleri için görünüm oldukça heyecan verici olmaya devam edecek. Üretim gittikçe daha uygun hale gelirken yenilenebilir enerji kaynaklarının geleceğini belirleyecek ana konu ise depolama teknolojileri olmaya devam edecek.
