2017 yılında Avrupa Birliği’nin elektrik enerjisi üretiminde, kömür ilk defa rüzgar, güneş, biyokütle ve hidro toplamının gerisinde kaldı. Batı Avrupa kömürü aşamalı bırakırken Doğu Avrupa’da ise durum kömür lehine ilerliyor.
Esen ERKAN
Sandbag ve Agora Energiewende tarafından yapılan analize göre, AB ülkeleri 2000 yılında %12’de olan yenilenebilir enerjiden elektrik üretim payını %30’lara yükseltti. Mevcut büyüme hızı ile yenilenebilir enerji oranının 2030’a kadar %50’ye ulaşacağı tahmin ediliyor. Öte yandan, Batı Avrupa kömürü aşamalı bırakırken Doğu Avrupa’da durum kömür lehine ilerliyor.
Analize göre, Avrupa’nın hava kalitesi Doğu ve Batı şeklinde bölünmüş durumda. 2017’de üç üye ülke, Hollanda, İtalya ve Portekiz de kömürlü üretimden çıkış yapacaklarını ilan ederek Fransa ve İngiltere’ye katılmıştı. Batı Avrupa ülkeleri kömürünün zaman aşımına uğradığını kabul ederken Doğu Avrupa ülkelerinde kömürden çıkış izleri yok. Avrupa’nın en büyük kömür ve linyit tüketici olan Almanya, 2019’da kömür ile ilgili programını kararlaştırılacak.
Analizin AB’deki elektrik enerjisi ile ilgili diğer belirlemeleri şöyle:
• Son yedi yılda İngiltere, toplam elektrik portföyünde rüzgar, güneş ve biyokütle payını 20 puan artırarak 2010’da %8 olan payı 2017’de %28’e çıkardı. Bu zaman aralığında daha iyi sonuçlar alan tek ülke %32’den %74’e inanılmaz bir artış sağlayan Danimarka.
• İngiltere, elektrik yapımında kömürün payını 2010’da %28 iken 2017’de %7’ye düşürerek sera gazı emisyonlarını net bir şekilde azaltmaya yardımcı oldu. Yine, sadece Danimarka, daha başarılı bir yedi yıl geçirdi ve %44’ten %21’e 23 puanlık düşüş sağladı.
• 2010’dan bu yana, elektrik talebi Almanya’da %2, Fransa’da % 5 düştü. Polonya, yedi yıllık dönemde en büyük büyümeyi gösterdi ve %9 arttı. İngiltere ise birlikteki en büyük düşüş olan %9’u gördü. Bu ekonomilerin tümü, 2010’dan 2017’ye kadar büyüme göstermeye ise devam etti.
• Almanya nispeten kötü bir performans gösterdi. Ülkedeki kömürden gelen elektriğin oranı 2010’da %42 iken 2017’de %37’lere düştü. Almanya, AB’de dördüncü kömür yoğun elektrik karışımına sahip ülke ve analizde bunun iki nedeni şöyle açıklanıyor: Birincisi, Almanya sıfır karbonlu nükleer enerjiyi bırakıyor. İkincisi, artan elektrik miktarını ihraç ettiği için iç talep artmaya devam ediyor ve bu da ülkeyi kömüre büyük ölçüde bağımlı kalmaya zorluyor.
