Güneş enerjisinde Türkiye’nin 2018 yılı itibarıyla 5.2 GW üzerinde bir kurulu gücünün bulunduğunu söyleyen Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu-Türkiye Bölümü (GÜNDER) Yönetim Kurulu Başkanı Kutay Kaleli, güneşe dayalı elektrik üretiminin kurulu güçte yüzde 5’i yakaladığını anlattı.
SOLAREX İstanbul kapsamında açıklamalarda bulunan GÜNDER Başkanı Kutay Kaleli, güneş enerjisi kurulu gücünü dört yılda 100 katına çıkaran Türkiye’de istihdam verilerine göre yaklaşık 50 bin kişinin güneş enerjisi sektöründe çalıştığı bilgisini verdi. Kaleli, “Önümüzdeki yıllarda, güneş enerjisindeki kurulu gücün 2023 yılında en az 14 GW, 2030 yılında ise en az 38 GW’a yükselmesi bekleniyor. Türkiye’de 2014 yılı sonunda sadece 40 MW olan güneş enerjisi kurulu gücü, Temmuz 2018’in sonunda 4 bin 800 MW seviyesine yükseldi. Güneş enerjisi toplam kurulu gücün yüzde 5’ini aştı, aylık üretimde payı Nisan 2018’de yüzde 3 seviyesine çıktı. 2014’ün sonundan bu yana elektrik enerjisi kurulu gücündeki net artışın yüzde 25’i güneş enerjisi alanında gerçekleşti” dedi.
“Solar termalda çatılarda 20 milyon metrekare güneş kolektörü bulunuyor”
Dünyada güneş enerjisinin kullanımı noktasında Çin Halk Cumhuriyeti, Amerika Birleşik Devletleri ve özellikle Almanya’nın önemli pazar olduğu bilgisini veren Kaleli, şöyle devam etti: “Bununla birlikte son dönemde hareketliliğin oldukça arttığı diğer pazarlar da Kuzey Afrika, Hollanda ve Portekiz. Kurulu güç bazlı değerlendirdiğimizde ilk beş ülke Çin (130.6 GW), Japonya (48.6 GW), ABD (42.9 GW), Almanya (42.4 GW) ve İtalya (19.7 GW). Türkiye, solar termal sektöründe ise Avrupa’nın ve Ortadoğu’nun büyük üreticisi ve ihracatçısı konumunda. Türkiye’de solar termal alanında çatılarda 20 milyon metrekare güneş kolektörü yer alıyor. Son yıllarda solar termal çözümlere olan talep düşüş gösterse de yurt dışında arttığı gözlemleniyor. Avrupa’daki çatı kurulumlarını termal güneş enerjisi firmaları yani tesisatçılar yapıyor. Türkiye’de yaklaşık 3 bin montajcı termal güneş enerjisi alanında çalışıyor. Şu anda çatılardaki PV kurulumları için hazır bir bayi ve montajcı ağı fazlasıyla mevcut.”
“Kurulu gücün yüzde 10’u çatılardan sağlanıyor”
Globalde Türkiye’nin bulunduğu coğrafi konumuyla güneş enerjisi için uygun bölgelerden biri olduğunu açıklayan Başkan Kaleli, “Ortalama yıllık toplam güneşlenme süresi 2 bin 640 saat. 1 MW kurulu gücünde bir tesisten yılda 1 milyon 750 bin kWh’lik bir enerji sağlanabilir. Güneş enerjisi sektörü özelinde 2018 yılı artık yeni saha tipi lisanssız projeler için kapasitelerin verilmediği, ancak çatı pazarı için mevzuatın kalan çok ufak eksiklerle düzeltildiği, çatıda kurulumun önünün açıldığı yıl oldu. Türkiye cephe PV kurulumlarında ise henüz ticari herhangi bir uygulama bulunmuyor. Sadece birkaç firmanın deneysel çalışmaları var. Çatı sistemlerinde ise yaklaşık kurulu gücün yüzde 10’u çatılardan sağlanıyor” ifadesini kullandı.
“Türkiye’de malzemeler gittikçe ucuzluyor.”
Güneş ve rüzgâr başta olmak üzere yenilenebilir enerji teknolojilerinin mevcut elektrik sisteminde hâkim konuma gelip gelmeyeceğinin değil, bunun ne zaman olacağının ve nasıl yönetileceğinin tartışılması gerektiğini vurgulayan Kaleli, bunun da doğru yatırımla mümkün olacağına işaret etti.
Türkiye’nin güneş enerjisi potansiyelinin çok yüksek olduğunu söyleyen Kaleli, “Devletin özel sektör yatırımcısının yerine kendisini koyması gerekiyor. İki önemli kavramın da altının doldurulması lazım; yapılabilirlik ve finans. 2020 yılı sonunda YEKDEM mekanizması son bulacak. Ancak fiyattan ziyade mutlaka alım garantisiyle yatırımın desteklenmesi gerekir. Alım garantileri finanse edilebilirlik noktasında Türkiye, yatırım ve yatırımcı çekmek için olmazsa olmaz. Diğer yandan, malzemeler gittikçe ucuzluyor. Doğru bir ihale modeliyle Türkiye’ye katkı sağlayacak sonuçlara ulaşılabilir. Türkiye’nin güneş enerjisi kurulu gücünün 2023 yılında en az 14 GW, 2030 yılında ise 38 GW’a yükselmesi gerekiyor” diye konuştu.
